Pałac Branickich to jedna z atrakcji turystycznych, której nie można przegapić będąc w Białymstoku. Ten wzniesiony w XVII wieku budynek w stylu późnobarokowym nazywany jest „Wersalem Podlasia”.
Jego historia sięga czasów księcia litewskiego Giedyminena, który nadał ziemie białostockie marszałkowi Piotrowi Wiesiołowskiemu, który wybudował zamek renesansowo-gotycki, na podwalinie którego Stefan Mikołaj Branicki rozpoczął budowę obecnego pałacu. Przebudowa trwała od 1691 do 1697 roku. Głównym architektem był pochodzący z Holandii Tylman z Gameren. Zaprojektował m.in. Pałace Lubomirskich, kościół św. Anny w Krakowie, seminarium duchowne w Łowiczu, kościół przemienienia Pańskiego w Warszawie.
Pałac zyskał też mnóstwo rzeźb – blisko 200 i piękne ogrody przypałacowe rozciągające się na terenie 14 hektarów. Ogrody utrzymane są w stylu angielskim i francuskim. Przez szereg lat w Pałacu bywali najznamienitsi goście ówczesnej Polski, królowie, poeci, malarze, władze kościelne. Byli to m.in. Franciszek Karpiński, Ignacy Krasicki, królowie August II i August III, Ludwik XVII.
W połowie XVIII wieku w Pałacu utworzono Wojskową Szkołę Budownictwa i Inżynierii, potem Szkołę Akuszeryjną. Po pierwszym rozbiorze Polski tereny białostockie przeszły w ręce rosyjskie, a w Pałacu utworzono pensję dla rosyjskich dziewcząt. Żeby ją tam utworzyć należało dokonać przebudowy budynku, a przy okazji wiele cennych eksponatów zniszczono lub rozkradziono. W czasie I wojny światowej otworzono tu szpital polowy, co pozwoliło Pałacowi przetrwać bez większych szkód ten trudny okres. II wojna światowa była dla niego mniej łaskawa, najpierw dużą część zniszczyli Niemcy, a swoje dołożyła Armia Czerwona. W gruzach było ponad 70 procent zabudowy. Odbudowa trwała od wczesnych lat powojennych do początku 1960 roku. Nie udało się jednak odtworzyć wiernie stanu sprzed wojen, do tej pory trwają też prace nad ogrodami, jednak nie ma zbyt wielu zachowanych materiałów do odwzorowania.
Pieniądze na renowacje pozyskiwane są także z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Obecnie w Pałacu znajduje się muzeum i rektorat Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. W środku Pałacu niezbyt wiele można zobaczyć, większość pomieszczeń jest niedostępna dla zwiedzających, za to ogrody stoją przed zainteresowanymi otworem.
Piękny Pałac w pięknym mieście Białystok