Szlak Śladami Powstania Styczniowego

Szlak Śladami Powstania StyczniowegoSzlak rowerowy Hajnówka-Orzeszkowo-Hajnówka to według przewodników trasa nazywana Szlakiem Śladami Powstania Styczniowego. Szlak oznakowany jest na niebiesko. Taką trasę średnio wysportowany człowiek przejedzie w jeden dzień do zmierzchu. Można ten szlak nazywać obwodnicą puszczy, ponieważ wytyczony jest na jej krańcach.

Już w samej Hajnówce jest kilka pozycji, które należy zobaczyć. Są to cerkwie Sobór Świętej Trójcy i Św. Cyryla i Metodego, drewnianą zabudowę np. na ulicy Warszawskiej, zabudowę żydowską na ulicy Wierobieja, pomnik żubra i cmentarz prawosławny. Z Hajnówki udajemy się wzdłuż rzeki Leśna Prawa do wsi Topiło. Tu znajduje się sztuczny zbiornik wodny, na rzece Perebel. Przez środek tego jeziora przechodzi nasyp, na którym położone są tory kolejowe kolejki wąskotorowej, która biegnie przez Puszczę Białowieską. Tu też jest mini skansen poświęcony historii tej kolejki i baraki pozostawione przez niemieckich żołnierzy I wojny światowej. W Topile są też pochowani żołnierze 5 Brygady Armii Krajowej.

Na trasie do Orzeszkowa jest wieś Łozice, a w jej okolicy rośnie jedno z największych drzew w Puszczy Białowieskiej. Jest to Dąb Car, mający 130 centymetrów obwodu i 41 metrów wysokości. Jego wiek określany jest na blisko 500 lat, od kilkunastu lat jest uschnięty i niektóre gałęzie się połamały, ale dąb nadal stoi. Następny przystanek to Orzeszkowo. Tu znajdują się grób i pomnik sześciu bezimiennych powstańców styczniowych rozstrzelanych w 1863 roku, od których pochodzi nazwa tego szlaku. Przy tym cmentarzu jest drewniana cerkiew pod wezwaniem Wniebowstąpienia Pańskiego. Jest też krzyż postawiony przez mieszkańców wsi podczas II wojny światowej w podzięce za ocalenie osady przed spaleniem. Z Orzeszkowa kierujemy się z powrotem na Hajnówkę, ale inną trasą. Przejeżdżamy przez rezerwat Głęboki Kąt. Jest to rezerwat typu torfowiskowego, w którym znajduje się bór świerkowy (las borealny) zachowany w naturalnym stanie.